Theo đánh giá của Bộ Y tế, ung thư vú đang xếp hàng đầu trong các loại ung thư ở phụ nữ Việt Nam. Ước tính mỗi năm có khoảng 12.000 phụ nữ bị ung thư vú.
Bên cạnh những kỹ thuật điều trị như cắt tuyến vú, nạo hạch nách, một kỹ thuật mới cũng vừa được BV Ung bướu TPHCM triển khai trong thời gian gần đây là sinh thiết hạch lính gác (sinh thiết trước khi nạo hạch nách) đem lại hiệu quả cao
Hạn chế di chứng
Điều trị ung thư vú tại BV Ung bướu TPHCM hơn 1 năm nay, chị Huỳnh Thị S. (46 tuổi, ngụ phường 7, quận Tân Bình, TPHCM) luôn sợ để lại di chứng sau khi lành bệnh. Phát hiện bị u vú trái từ nhiều năm qua nhưng chị S. chủ quan, đến khi phát hiện bệnh thì quá muộn do đã chuyển sang giai đoạn đầu của ung thư bướu nguyên phát.
Mới đây, chị S. đã được BV Ung bướu sinh thiết hạch lính gác nạo hạch nách điều trị thành công chỉ sau chưa tới 1 giờ đồng hồ phẫu thuật. Đồng thời chị cũng được điều trị bảo tồn cho thẩm mỹ cao.
Bác sĩ Trần Văn Thiệp, Trưởng khoa Ngoại 3, BV Ung bướu TPHCM, cho biết, từ trước đến nay quy trình điều trị ung thư vú gồm 2 bước là đoạn nhũ (cắt tuyến vú) và nạo hạch ở nách.
Tuy nhiên, theo nghiên cứu, có đến 70% bệnh nhân không cần nạo hạch nách, nhưng do chưa có kỹ thuật sinh thiết nên gần như 100% bệnh nhân ung thư vú bị nạo. Khi nạo hạch nách sẽ để lại di chứng phù nề cánh tay, gây cảm giác tê vùng mặt trong cánh tay, suy giảm hoạt động cánh tay…
Chính vì vậy, khi sinh thiết hạch lính gác sẽ hạn chế tới 70% bệnh nhân không cần nạo hạch nách, tránh để lại di chứng cho bệnh nhân và rút ngắn thời gian phẫu thuật.
Bằng cách chích phẩm màu xanh (blueptent) xung quanh quần vú, sau đó massage vùng tuyến vú khoảng 5 phút để phẩm màu theo vùng bạch huyết vào vùng nách. Tiếp đó, mổ một đường vào vùng hạch và hạt hạch nào nhuộm màu xanh sẽ được lấy ra để giải phẫu bệnh. Nếu phát hiện hạt hạch có tế bào ung thư thì tiến hành nạo hạch, còn không phát hiện thì ngưng phẫu thuật.
“Tất cả quy trình sinh thiết hạch lính gác chỉ trong vòng 20 phút nhưng có ý nghĩa rất lớn, đó là hạn chế nạo hạch nách, tránh di chứng cho bệnh nhân”, BS Thiệp cho biết.
…………………………………………………………
Bảo tồn thẩm mỹ
Bác sĩ Lê Hoàng Minh, Giám đốc BV Ung bướu TPHCM cho rằng, đa số phụ nữ ung thư vú đều nghĩ bệnh khó trị và nếu có trị khỏi thì mất thẩm mỹ và để lại mặc cảm. Tuy nhiên, với những kỹ thuật mới cho khả năng bảo tồn và thẩm mỹ cao, việc điều trị ung thư vú giai đoạn sớm có tỷ lệ tái phát thấp (dưới 3%) và sống còn 94%.
Kết quả này tương tự như ở châu Âu và Bắc Mỹ.
Liệu pháp này bao gồm phẫu thuật bảo tồn vú kết hợp xạ trị tuyến vú sau mổ, giữ lại tuyến vú cho người bệnh nhưng vẫn đảm bảo kết quả điều trị tương tự đoạn nhũ (cắt bỏ tuyến vú) và đảm bảo kết quả thẩm mỹ trên vú sau điều trị.
Tuy nhiên, phẫu thuật này chỉ thực hiện hiệu quả trên những bệnh nhân ung thư vú giai đoạn sớm. Nếu bệnh nhân tái phát sau bảo tồn vú vẫn có cơ hội bảo tồn vú tiếp nếu tái phát nhỏ hoặc được tái tạo tuyến vú nếu phải cắt bỏ tuyến vú.
Hiện nay, các khuyết hỏng lớn sau khi phẫu thuật bảo tồn vú sẽ được tái tạo tức thì trong lúc mổ, tăng khả năng bảo tồn vú cho bệnh nhân, tăng kết quả thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống bệnh nhân sau điều trị giúp họ tự tin trong cuộc sống.
Một trong những vấn đề bảo tồn và thẩm mỹ trong điều trị ung thư vú là tái tạo tuyến vú cho bệnh nhân đã đoạn nhũ (cắt bỏ tuyến vú). Theo BS Trần Văn Thiệp, tái tạo vú có thể được thực hiện cùng lúc với đoạn nhũ gọi là tái tạo vú tức thì hoặc tái tạo vú thực hiện sau khi đã đoạn nhũ và hoàn tất các điều trị khác gọi là tái tạo vú trì hoãn.
Tái tạo vú tức thì bằng cách dùng mô tự thân có thời gian mổ kéo dài trung bình 6 giờ nên dành cho các bệnh nhân có tình trạng sức khỏe tốt, không có bệnh nội khoa đi kèm. Phương pháp tái tạo vú bằng túi độn (trì hoãn) không nên dùng cho các bệnh nhân có kế hoạch xạ trị sau mổ vì có nhiều biến chứng cho túi độn.
Với kỹ thuật tái tạo bảo tồn, BV Ung bướu TPHCM đã điều trị cho hàng trăm bệnh nhân ung thư vú và đạt kết quả khả quan với 80% hài hòa thẩm mỹ và chỉ 3% tái phát. Tuy nhiên, qua đánh giá của các BV chuyên khoa ung bướu như Bệnh viện K Trung ương, BV Ung bướu TPHCM, quan trọng hơn hết là phát hiện và điều trị sớm đối với ung thư vú. Bởi thực tế cho thấy, hầu hết các bệnh nhân ung thư vú khi phát hiện đều đã muộn. Điều này gây khó khăn cho quá trình điều trị, khả năng hồi phục thấp.
Theo BS Lê Hoàng Minh, nếu phát hiện ở giai đoạn đầu, cơ hội chữa khỏi bệnh lên tới 90%, ở giai đoạn 2, tỷ lệ này sẽ là 60%, sang giai đoạn 3 khả năng khỏi hẳn thấp và đến giai đoạn 4 thì thường việc điều trị chỉ để kéo dài sự sống. Chính vì vậy, các cơ sở y tế khuyến cáo phụ nữ thường xuyên đi khám, kiểm tra phòng ngừa và can thiệp kịp thời ung thư vú.
Theo thống kê của Hội Ung thư TPHCM, mỗi năm, VN có khoảng từ 150.000 – 200.000 ca ung thư, trong đó trên 50% tử vong do can thiệp muộn. Hiện 1/5 số người mắc ung thư trên thế giới là do các tác nhân nhiễm virus, vi khuẩn và ký sinh trùng.
Cụ thể, ung thư do vi khuẩn H.Pylori (chiếm 5,5%), virus cổ tử cung HPV (5,2%), virus viêm gan EBV (1%), virus HIV (0,8%), sán máng (0,1%) và sán lá gan (0,02%). Các loại tác nhân trên gây ra các loại bệnh ung thư như hốc miệng, cổ tử cung, dạ dày… Qua nghiên cứu ở TPHCM và Hà Nội cho thấy, các bệnh ung thư thường gặp nhất ở nam và nữ hiện nay là gan, vú, dạ dày, phổi, vòm họng, đại tràng, cổ tử cung…
