Tuy chưa có một chứng minh nào thật thuyết phục rằng những sản phẩm hoá chất dùng trong sinh hoạt khi xâm nhập vào cơ thể sẽ can thiệp vào các hocmon giới tính nữ, nhưng người ta vẫn nghi ngại rằng những hoá chất có tính chất tương tự như estrogen có thể gây hiện tượng phân bào nơi tuyến vú dẫn đến ung thư.
GS. Suzanne Snedeker
Nữ giáo sư Suzanne Snedeker – Phó Giám đốc Dự án “Ung thư vú và các yếu tố môi trường”, Trường ĐH Cornell (Mỹ) – nói: “Mỗi lần phân chia tế bào, chúng có nguy cơ sao chép ADN một cách sai lạc, tạo ra những đột biến ở các gen chủ chốt, dẫn tới ung thư vú”. Các hoá chất có công thức tương tự estrogen làm các khối u phát triển vì hầu hết các khối u dựa vào estrogen để lớn lên.
Một số sản phẩm sinh hoạt có chứa các chất “đáng ngờ” này, dù với lượng cực nhỏ. Đó là các chất có trong thành phần của mỹ phẩm, sản phẩm dùng trong gia đình (rửa bát đĩa, khử mùi, rửa kính…), thậm chí bao bì đựng chúng có thể tích tụ các chất có tác dụng giống như estrogen. “Chúng tôi không bảo dùng các sản phẩm này, các bà, các cô sẽ bị ung thư vú”, bà Snedeker nói tiếp “nhưng dù sao thì tránh được vẫn hơn”.
Dưới đây là những sản phẩm có thể coi là an toàn.
Chọn dầu gội đầu an toàn
Vào siêu thị, bạn thường chọn đại loại dầu gội đầu nào trình bày bắt mắt nhất, biết đâu đã vớ phải một loại không an toàn. Các dầu gội đầu (kể cả mỹ phẩm, nước xả, xà phòng…) nhiều hãng vẫn dùng chất bảo quản thuộc họ paraben. Chất này bị nghi là chất phá huỷ hocmon khi xâm nhập cơ thể.
Bạn hãy xem kỹ thành phần pha chế ghi trên bao bì và hãy cất lại trên giá bày hàng của siêu thị những sản phẩm nào chứa methyl-, propyl-, butyl-, ethyl- hoặc isobutylparaben.
Hãy để ý đến bao bì
Bao bì cũng có thể gây hoạ, nhất là các loại bao bì rất đẹp bằng chất dẻo vì khi chế tạo chúng người ta dùng phụ gia. Nhiều loại chai lọ dáng đẹp, cứng và trong suốt chứa bisphenol A (BPA), một estrogen mà các nhà an toàn thực phẩm đã từng cảnh báo, từ chai đựng nước giải khát khi gặp nhiệt độ cao hoặc khi chai bị bầm dập có thể làm chất này đi vào nước uống và gây hại. Nên tránh các chai lọ, bao bì làm từ chất dẻo policacbonat trong vắt. Còn nếu không câu nệ hình thức, cứ chọn chai lọ, bao bì thuỷ tinh hay thép không gỉ.
Ưu tiên sản phẩm tự nhiên
Quay lại với thiên nhiên là một trào lưu sống tốt. Vậy sao bạn không dùng xà phòng thơm dạng bánh mà tổ tiên ta đã dùng bao đời nay từ dầu thực vật, thường không chứa các chất độc hại. Tránh dùng xà phòng lỏng mà các nhà sản xuất bổ sung hoá chất triclosan làm chất sát trùng. Chất này đã được chứng minh là phá huỷ hocmon ở động vật thử nghiệm, mà về khả năng diệt trừ vi khuẩn nó cũng chẳng khá hơn xà phòng thường bao nhiêu.
Xem lại các thuốc xoa
Phthalate là hoá chất thường dùng hỗ trợ mùi thơm trong những sản phẩm vệ sinh cá nhân và cũng làm chất hóa dẻo cho các loại bao bì nhựa. Chúng can thiệp vào các hocmon trong cơ thể, đang bị nghi là gây ra hiện tượng dậy thì sớm của các bé gái ngày nay cũng như sự phát triển giới tính không bình thường của các bé trai. Mua mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh cá nhân nên tìm các loại không chứa phtalate trong công thức pha chế.
Thêm một lần nữa, quay lại với thiên nhiên
Khá nhiều sản phẩm tẩy giặt mà chúng ta dùng có thành phần làm sạch các vết bẩn là chất hoạt động bề mặt tên hóa học là nonylphenol ethoxylate (NPE). Khi NPE thải qua hệ thống cống rãnh, nó bị phân huỷ thành nonylphenol và octylphenol – cả hai chất đều bị nghi là nguồn estrogen trong môi trường, ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Để bảo vệ môi trường chúng ta đang sống, một lần nữa đề nghị bạn quay lại với thiên nhiên bằng cách dùng chất tẩy giặt dễ phân huỷ sinh học pha chế bằng chất hoạt động bề mặt trên cơ sở dầu thực vật như dầu dừa chẳng hạn.
An toàn dưới nắng
Ung thư da là bệnh dễ mắc nên mùa hè cần tìm cách che chắn khỏi những tia nắng gắt của mặt trời. Các nhà sản xuất mỹ phẩm bảo vệ cho bạn bằng màng lọc hoá chất khỏi tia tử ngoại trong kem chống nắng bôi da, son, phấn nước… Chỉ tiếc rằng một số hoá chất có hiệu quả để bảo vệ da cũng chính là các chất giống như estrogen. Đằng nào cũng phải dùng. Đành tránh những chất có hại nhất bằng cách gạt bỏ những loại chứa benzophenone-1, -2, -3, -4; homosalate; octyl methoxycinnamate; and 4-methylbenzylidene camphor.
Đương nhiên cần hạn chế “phơi mình” khi trời nắng gắt, luôn đội mũ và mang găng tay dài.
Tuấn Hà (dịch)
